Ciekawe miejsca w  Żernikach.
Historia Szałszy koło Gliwic


 ● Szałsza to niewielka wioska położona pomiędzy Czekanowem a Żernikami, przy drodze krajowej nr 78 biegnącej z Tarnowskich Gór do Gliwic. Choć główne atrakcje tego miejsca znajdują się tuż przy trasie, to nie są z niej widoczne za sprawą drzew i łatwo je przeoczyć, a naprawdę warto zatrzymać się tu chociaż na chwilkę.
 ● Pierwsze wzmianki o Szałszy pochodzą z I połowy XV wieku (1425 r.).
Do roku 1447 brak było informacji w dokumentach o istnieniu kościoła we wsi Szałsza.
 ● Pierwszy kościół (lub kaplicę) zbudowano tu przypuszczalnie ok. roku 1460, na co wskazuje wiek głównego ołtarza kościoła.
200 lat później powstał obecny drewniany kościół, który w I połowie XVII w. (do 1655 r.) był kościołem protestanckim.

 ● Dzisiejszy kościół pw. Narodzenia NMP, do 1930 był kościołem filialnym rzymsko-katolickiej parafii Gliwice-Szobiszowice, a obecnie rzymsko-katolickiej parafii pw. Św. Jana Chrzciciela (Gliwice-Żerniki).
 ● Kościół jest orientowany, konstrukcji zrębowej, na podmurowaniu, kryty gontem, z barokowym wystrojem. Wewnątrz jest gotycki obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w otoczeniu 12 apostołów datowany na XV w.
 ● Kościół leży na śląskim szlaku architektury drewnianej.
 ● W roku 1715 kościół odrestaurowano, kładąc m. in. nowy dach. W 1784 roku świątynię zniszczyła wichura, ale została ona odbudowana przez cieślę o nazwisku Kycia. Pod koniec XIX wieku budowlę ponownie odrestaurowano odnawiając dach, nawę i chór, dobudowano też zakrystię.
 ● W 1968 roku pożar zniszczył znaczną część kościoła, jednak parafianie przywrócili mu wcześniejszą formę.  
 ● Dziś kościół, niedawno ponownie wyremontowany, na nowo nabrał blasku i pięknie się prezentuje.
 ● Najprawdopodobniej pierwsza murowana budowla w Szałszy powstała w 1781 roku, kiedy to Anna von Winter zbudowała tu pałacyk w stylu późnego baroku.
Był to jednopiętrowy budynek z dziewięcio-osiową fasadą, pośrodku której wyróżniał się trzyosiowy ryzalit z mansardowym dachem. W ciągu następnego półwiecza pałac kilkakrotnie zmieniał właścicieli, a ostatecznie w 1832 roku stał się siedzibą rodziny von Gröling (w czasach nazistowskich pobliskie Żerniki nosiły nazwę Gröling).
herb

 ● W 1877 r.  przebudowali oni gruntownie pałac w stylu późnego gotyku angielskiego, w tzw. stylu Tudorów. Budowla nie została otynkowana, zyskując w ten sposób charakterystyczny, czerwony kolor wypalonej cegły, pięknie komponujący się z otaczającą zielenią.
 ● Grölingowie mieszkali w pałacu do 1945 roku i choć po wojnie odeszli, ich pałac (obecnie odrestaurowany) ukryty w niewielkim parku pozostał do dnia dzisiejszego.
Na przykościelnym cmentarzu znajduje się zbiorowa mogiła rodziny von Gröling.
 ● Obok pałacu jest park z trzema pomnikami przyrody
– są to dęby szypułkowe o obwodzie 412 - 440 cm,  w pobliżu znajdują się liczne stawy.
 ● Rzadko gdzieś indziej spotykaną miejscową tradycją jest wciąż kultywowana doroczna procesja zwana  „chodzenie za Panem Bogiem”
 ● – w Poniedziałek Wielkanocny, bardzo wczesnym rankiem  mężczyźni wraz z kapłanem udają się z procesją w okoliczne pola, wędrując od krzyża do krzyża, śpiewając pieśni wielkanocne i modląc się przede wszystkim o dobre plony.

Na podstawie Nasza parafia na: http://www.parafia-zerniki.pl
Tekst uzupełnił i opatrzył zdjęciami: Stanisław Franiel
Zdjęcie Pałacyku w Szałszy zaczerpnięte z Wikipedii.
Powrót